2020-05-15 11:38:02

61ha ao nuôi tôm nằm ngoài quy hoạch trên đất lúa, cùng hàng trăm giếng khoan lấy nước mặn trái phép đang được cảnh báo sẽ hủy hoại hệ sinh thái vùng Đồng Tháp Mười, cũng như đe dọa vùng sản xuất lúa.

Một hộ được lời, cả vựa lúa chết

Những năm gần đây, thấy nuôi tôm nhanh đổi đời nên nhiều doanh nghiệp đã đến Đồng Tháp Mười thuê hoặc mua lại các diện tích đất trồng lúa của người dân với giá cao gấp nhiều lần giá thị trường để nuôi tôm. Một số người dân nhận thấy lợi nhuận cao đã cho thuê hoặc bán ruộng cho doanh nghiệp.

Thời điểm này, trên cánh đồng trồng lúa của xã Tân Lập (huyện Mộc Hóa), ngày nào cũng có hàng chục chiếc máy xúc đua nhau phá lúa để đào ao và đào giếng tầng nông 30 – 40m lấy nước mặn nuôi tôm. Chỉ trong thời gian ngắn, trên địa bàn xã đã có hơn 30ha đất lúa tự ý chuyển đổi sang ao nuôi tôm nước mặn trái phép.

Nhiều hộ nông dân đào ao nuôi tôm nước mặn trái phép tại cánh đồng lúa

Bà Bùi Thị Liêm, 67 tuổi, dẫn chúng tôi đi thăm ruộng lúa có diện tích 1,5 ha của gia đình nằm ngay cạnh một ao nuôi tôm. Chỉ tay vào ruộng lúa có nguy cơ mất trắng do nước mặn từ ao tôm rỉ ra, bà Liêm bức xúc cho biết: Hoạt động nuôi tôm thẻ chân trắng tự phát tại xã Tân Lập đã diễn ra từ cuối năm ngoái. Bà và một số hộ nông dân trong xã lo ngại nước mặn từ ao nuôi tôm sẽ xâm nhập sang các mảnh ruộng bên cạnh nên đã làm đơn gửi đến chính quyền địa phương nhờ can thiệp. Thế nhưng, đã nhiều tháng trôi qua vẫn chưa thấy chính quyền xã giải quyết. Hồi gửi đơn lên chính quyền địa phương mới chỉ có vài ao lẻ tẻ, giờ đã lên đến vài chục ao và chưa có dấu hiệu dừng lại. Nếu cứ đà này, nguy cơ xoá sổ cánh đồng lúa của xã là rất lớn. Để hạn chế nguy cơ bị ảnh hưởng của nước mặn, một số hộ đã phải đào líp và chuyển sang trồng rau màu.

Theo chính quyền địa phương, nguyên nhân dẫn đến tình trạng đào ao nuôi tôm trái phép là do lợi nhuận từ nuôi tôm quá lớn. Hiện nay, trừ chi phí sản xuất, bình quân một vụ nông dân nuôi tôm lãi từ 500 - 600 triệu đồng/ha và một năm có thể nuôi được ba vụ. Trong khi đó, trồng lúa giá cả lại quá bấp bênh.
Khó xử lý

Theo thống kê của sở NN&PTNT tỉnh Long An, hiện toàn tỉnh có 33 hộ với diện tích 61ha ao nuôi tôm nước mặn trái phép và tập trung chủ yếu tại các huyện Mộc Hóa, Tân Thạnh, Thạnh Hóa, Kiến Tường, Vĩnh Hưng, Tân Hưng. Số diện tích nuôi tôm trên chưa được làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng từ đất trồng lúa sang đất nuôi trồng thủy sản, cũng như chưa thực hiện các thủ tục hồ sơ môi trường và xử lý nước thải. Hiện nay, mới chỉ có UBND huyện Mộc Hóa xử phạt hành chính 5 hộ dân với tổng số tiền 37,5 triệu đồng về hành vi chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa sang nuôi trồng thủy sản trái phép. Các huyện còn lại chủ yếu tuyên truyền và vận động người dân không đào ao nuôi tôm trái phép.

Việc người dân khoan giếng tầng nông lấy nước mặn, đồng thời hòa thêm muối vào nước để đảm bảo độ mặn 4-6 phần nghìn sẽ làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái, gây mặn hóa vùng nuôi và ô nhiễm nguồn nước ngầm. Về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến diện tích trồng lúa và cây trồng khác xung quanh. Bên cạnh đó, do cơ sở hạ tầng cho nuôi tôm không phù hợp, chi phí đầu tư ban đầu cao, nguy cơ bùng phát dịch bệnh bất cứ lúc nào và khó kiểm soát dẫn đến rủi ro thiệt hại lớn cho người dân.

Dù rủi ro cao, nhưng giá trị mang lại sau thu hoạch rất lớn nên khả năng diện tích nuôi tôm nước mặn trong vùng nước ngọt sẽ tiếp tục tăng cao.

Bài học từ nuôi cá tra của bà con nông dân vùng Đồng Tháp Mười vẫn còn chưa “ráo mực”. Cách đây 3 năm, tại vùng Đồng Tháp Mười cũng đã xảy ra tình trạng người dân bỏ lúa đào ao nuôi cá tra bất chấp cảnh báo của ngành chức năng. Từ vài hecta ban đầu, diện tích nuôi cá tra sau đó đã tăng lên khoảng 3.500ha, tập trung chủ yếu tại huyện Tân Hưng và Tân Thạnh. Hiện hàng ngàn hộ nuôi cá tra phải lấp ao trồng lúa trở lại hoặc phơi ao bỏ không. Nguyên nhân là do giá cá xuống thấp, giá bán thấp hơn giá thành sản xuất khiến nhiều người dân lâm cảnh nợ nần. 

Cổng Nông Dân