2022-07-04 17:19:57

Xoài là một loại cây ăn quả có nguồn gốc chính từ khu vực giữa Tây Bắc Myanma và Ấn Độ. Xoài cũng được trồng tại Đông Nam Á từ thời cổ đại. Trên thế giới hiện nay có hàng trăm giống xoài được trồng. Theo một thống kê có tới hơn 500 loài xoài khác nhau được biết đến. Tùy vào từng loại và tùy vào thời tiết từng vùng miền mà xoài có thể ra hoa và thu hoạch vào các thời điểm khác nhau. Thông thường, các loại xoài được trồng ở miền Bắc ra hoa vào mùa xuân từ tháng 12 tới tháng 3. Trong khi ở miền Nam đa số sẽ ra hoa trong khoảng từ tháng 9 tới tháng 12. 

Nguyên nhân xoài không ra hoa, rụng hoa, rụng quả

Xoài mất khoảng 3 năm để phát triển từ cây giống cho tới khi bắt đầu ra hoa, phát triển quả và thu hoạch vụ đầu tiên. Tuy nhiên trong quá trình trồng trọt, xoài không ra hoa cũng là một vấn đề thường xuyên gặp phải. 

1. Giống cây

Giống như nhiều loại cây ăn quả khác như hồng xiêm, vải, nhãn thì việc chọn giống cây rất quan trọng. Giống cây tốt đảm bảo cây xoài ra hoa, quả và cho thu hoạch năng suất cao. Những giống cây kém chất lượng sẽ có thể dẫn tới tình trạng cây rụng hoa. Những giống cây không chuẩn còn có thể khiến bà con mất công mà không hề được thu hoạch quả.

2. Thời tiết

Xoài phát triển hiệu quả trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ấm áp. Do đó chúng được trồng phổ biến ở khu vực cận nhiệt đới và nhiệt đới. Cây trưởng thành có thể chịu được nhiệt độ tương đối thấp so với xoài non.

Tuy nhiên, nhìn chung khả năng chịu lạnh của xoài tương đối kém. Khi nhiệt độ xuống thấp có thể ảnh hưởng tới khả năng giữ hoa của cây. Cây xoài non không chịu được nhiệt độ dưới 0 độ C. Hoa xoài thường rụng sau vài ngày nếu nhiệt độ giảm xuống dưới 10 độ C vào mùa ra hoa của xoài.

Ở miền Bắc nước ta thường có mùa đông lạnh. Do đó xoài trồng ở miền Bắc thường ra hoa vào mùa xuân khi nhiệt độ bắt đầu tăng lên. Khi mà thời tiết thay đổi thất thường, xuất hiện những đợt lạnh vào mùa xuân rất dễ khiến hoa xoài bị rụng. Ngoài ra nhiệt độ lạnh còn ảnh hưởng tới quá trình thụ phấn của hoa, làm hỏng quá trình hình thành phôi phát triển quả.

3. Nước

Cung cấp đủ nước là một yếu tố quan trọng cho sự phát triển của cây xoài. Quá nhiều nước có thể làm rụng hoa và quả sớm. Xoài có khả năng chịu hạn tương đối tốt nhờ bộ rễ ăn sâu. Cây xoài trưởng thành không cần tưới nước quá thường xuyên. Tuy nhiên thiếu nước cũng là 1 trong các nguyên nhân khiến xoài bị rụng hoa và rụng quả.

4. Dinh dưỡng

Xoài là loại cây ăn quả không cần chế độ dinh dưỡng cao như cam, chanh. Chúng có thể phát triển ngay trên cả đất cằn cỗi. Tuy nhiên thiếu dinh dưỡng, đất cằn cỗi là một trong các nguyên nhân khiến cho xoài bị rụng hoa, rụng quả.
Bên cạnh đó bón thừa hoặc bón sai cách cũng là yếu tố quan trọng dẫn đến việc xoài không đậu quả. Đặc biệt là nito, nếu bà con sử dụng một lượng lớn nitơ cho xoài sẽ dẫn đến tình trạng cây chỉ tập trung phát triển thân lá chứ không phát triển hoa.

5. Các loại sâu

Nhắc đến nguyên nhân khiến xoài bị rụng hoa, rụng quả không thể không nói đến sâu hại. Trong số các loại sâu hại phải kể đến điển hình là sâu bướm, rầy, bọ trĩ, ruồi đục quả, muỗi vằn... Sâu bệnh hại xoài có thể gây rụng đến 70% sản lượng quả và rầy xoài là dịch hại chính, có thể làm giảm 25-60% quả. Các loại sâu bướm cũng khiến quả bị phá hủy nếu không được phòng trừ hiệu quả và đúng lúc.

6. Các loại bệnh

Có rất nhiều loại bệnh có thể gặp trên xoài như đốm đen, phấn trắng, thối đọt, thán thư, nấm hồng,… Bệnh nấm thán thư, bệnh phấn trắng là những bệnh phổ biến có thể gây rụng trái xoài sớm. Bệnh thán thư tấn công tất cả các bộ phận của cây xoài làm đốm đen trên lá, hoa và quả nhưng gây hại nhiều nhất trên hoa. Dẫn tới tình trạng ít hoặc không đậu quả. Những quả xoài bị nhiễm thán thư cũng nhanh chóng bị rụng hoặc thối rữa khi chín.

Cách khắc phục xoài không ra hoa và xoài ra hoa rụng trái

1. Chọn giống cây chất lượng

Để đảm bảo xoài ra hoa, ít rụng hoa, rụng trái thì giống cây hết sức quan trọng. Bà con nên chọn những giống cây chuẩn chất lượng cao từ những vườn cung cấp giống uy tín. Các cây giống nên có sức sống tốt, không có dấu hiệu sâu bệnh. Các giống cây cũng cần có tên rõ ràng tại vườn ươm. Ngoài ra cũng nên tránh những giống xoài không rõ nguồn gốc xứ hoặc nơi cung cấp không đảm bảo.

2. Cung cấp chế độ tưới nước phù hợp

Quá nhiều nước hay thiếu nước đều có thể dẫn tới tình trạng xoài không ra hoa, rụng hoa, rụng quả. Do đó trong quá trình trồng xoài bà con cần lưu ý cung cấp chế độ tưới nước hợp lý cho cây. Đối với cây còn nhỏ, tưới khoảng 1 lần 1 tuần trong năm đầu tiên và sau đó 4-5 ngày tưới 1 lần.

Khi cây trưởng thành thì tần suất tưới có thể giảm xuống. Chế độ tưới nước cũng nên được điều chỉnh theo điều kiện thời tiết. Khi thời tiết khô hanh nên tăng cường tần suất tưới cho cây. Đồng thời kiểm tra vào những ngày mưa nhiều, nước có thoát hay bị tích tụ hay không và giảm tưới lại cho cây.

3. Chế độ dinh dưỡng hợp lý cho xoài

Cải tạo đất

Mặc dù không cần quá nhiều dinh dưỡng để phát triển, nhưng để đảm bảo dinh dưỡng tốt nhất cho xoài thì bà con nên cải tạo đất ngay từ khi bắt đầu trồng xoài. Đất nên được làm tơi, cày bừa, phơi ải trước khi trồng. Bổ sung thêm dinh dưỡng bằng cách bón thêm phân chuồng hoặc đổ thêm đất ruộng giàu hữu cơ để tăng độ phì nhiêu cho đất.

Hằng năm nên định kì bổ sung thêm phân vi sinh, phân hữu cơ, phân chuồng hoai mục để cải tạo đất và cung cấp dinh dưỡng cho xoài. Khi cây trong giai đoạn ra hoa và nuôi quả cần cân đối tỉ lệ đạm (N), lân (P) và kali (K). Đặc biệt chú ý trong giai đoạn ra hoa, cần bón giảm tỉ lệ đạm, tăng cường kali để tăng sức giữ hoa và nuôi quả của cây.

Cắt tỉa cây hằng năm

Một trong các việc giúp tăng cường khả năng giữ hoa và giữ quả của xoài đó là tỉa cây hằng năm. Việc tỉa cây giúp cây không phải gánh quá nhiều quả dẫn tới kiệt sức. Cắt tỉa cây cũng giúp làm quang và phòng tránh các sâu bệnh hại. Bà con đừng tiếc và nên tiến hành loại bỏ các cành nhỏ yếu, sâu bệnh tránh ảnh hưởng tới cả cây. Đồng thời tạo tán hợp lý giúp giảm thiểu việc rụng hoa, rụng quả.

Bổ sung nội tiết tố kích thích khả năng giữ hoa, giữ quả

Ngoài ra, để khắc phục tình trạng rụng hoa, rụng quả, bà con có thể sử dụng một số hormone, nội tiết tố phun kích thích cho bông đảm bảo khả năng giữ trái. Bà con nên chọn các loại kích tố chứa axit Naphthalene Acetic (NAA) và axit Gibberellic (GA3). Đây là cách hiệu quả nhất để cải thiện khả năng giữ trái.

Các loại thuốc trên thị trường bà con có thể chọn lựa để bổ sung cho cây điển hình như Thio Urea nồng độ thấp từ 0,3- 0,5% , Kali Nitorat (KNO3) nồng độ thấp từ 2- 5%. Với các loại kích thích này bà con nên phun từ 1-2 lần trong giai đoạn ra hoa. Giữa các lần phun cách nhau khoảng 7 ngày.

4. Phòng trừ sâu bệnh hại

Để khắc phục xoài không ra hoa, rụng hoa rụng quả thì việc phòng trừ sâu bệnh hại là điều rất quan trọng. Có nhiều phương pháp để phòng trừ sâu bệnh hại. Điển hình như loại bỏ các cành, lá quả khỏi bề mặt đất, tránh để chúng ở trên mặt đất có thể lây nhiễm cho xoài.

Nên định kì dọn và loại bỏ các mầm bệnh tại khu vực gốc xoài như bón vôi hằng năm. Loại bỏ cỏ dại định kì. Tạo các bẫy cho ruồi, bướm đêm. Ngoài ra, bà con có thể sử dụng thuốc diệt nấm nếu tình trạng nấm kéo dài và không dứt sau khi đã dọn cỏ và bón vôi định kì.

Đối với các bệnh như thán thư và phấn trắng, bà con nên chọn các thuốc đặc trị sớm. Hiện tại các loại thuốc trị thán thư và phấn trắng được bán tương đối phổ biến tại các cửa hàng thuốc trừ sâu. Bà con có thể mua và phun theo đúng liều lượng ghi trên nhãn. Ngoài ra cũng nên phun phòng trừ các loại bệnh này ngay từ khi cây bắt đầu hình thành gai hoa.

Theo niengiamnongnghiep.vn