Cách khắc phục cây hoa đào bị chảy nhựa mủ – Giải pháp hiệu quả và bền vững

Chảy nhựa mủ ở cây hoa đào là một trong những biểu hiện bệnh lý nghiêm trọng thường gặp, đặc biệt trong giai đoạn trước và sau Tết – thời điểm cây đang ra hoa, kết nụ hoặc phục hồi sau khi khai thác. Hiện tượng này xảy ra khi phần thân hoặc cành cây tiết ra chất lỏng màu nâu, vàng nhạt hoặc đen, dính và có mùi nhẹ. Nếu không được xử lý kịp thời, cây sẽ bị suy yếu, khô cành, rụng lá, thậm chí chết dần.

Nguyên nhân chính khiến cây đào bị chảy nhựa mủ

1. Tác nhân sinh học: Vi khuẩn và nấm gây hại

• Nấm Phytophthora spp., Botryosphaeria spp., Cytospora spp. là những chủng nấm thường tấn công thân cây, chỗ bị thương, nơi ghép, hoặc mắt ngủ
  
• Vi khuẩn Pseudomonas syringae gây bệnh thối thân chảy nhựa
  

Khi gặp điều kiện thuận lợi như ẩm độ cao, nhiệt độ dao động, gốc ẩm ướt, các tác nhân này nhanh chóng xâm nhập và phá hủy tế bào cây.

2. Tác nhân cơ học: tổn thương do dụng cụ, côn trùng

• Dùng kéo cắt cành không khử trùng
  
• Côn trùng như bọ xít, sâu đục thân, kiến vảy đục khoét, làm vết thương hở
  
• Gió mạnh làm cây gãy nhánh, tróc vỏ
  

3. Tác nhân sinh lý: đất úng, thiếu dinh dưỡng

• Đất trồng bị nén chặt, thoát nước kém, gây thối rễ
  
• Thiếu kali, canxi, magie, cây không đủ sức tạo màng bảo vệ mô gỗ
  
• Chênh lệch nhiệt độ ngày đêm quá lớn, cây bị sốc

Cách xử lý khi cây đào bị chảy nhựa mủ

1. Cắt tỉa và làm sạch vết bệnh

• Dùng dao sắc, đã khử trùng bằng cồn 90 độ hoặc nước sôi, cạo bỏ toàn bộ phần vỏ bị chảy mủ, kể cả vùng lân cận có dấu hiệu thâm nâu
  
• Không để sót phần gỗ mục, đen, nhũn bên trong thân cây
  
• Sau khi cạo sạch, rửa kỹ bằng dung dịch thuốc tím 1% hoặc nước muối loãng
  

2. Sát khuẩn vết thương bằng thuốc chuyên dụng

Sau khi vệ sinh vết bệnh:

• Bôi thuốc gốc đồng như Boocdo 1%, Coc 85, Champion 77WP, Zineb 80WP
  
• Hoặc dùng thuốc sinh học như Trichoderma, Nano bạc đồng, Nano đồng oxyclorua
  
• Nếu diện tích bị bệnh rộng, có thể phun toàn thân 2 lần cách nhau 7 ngày
  

3. Bón phân cân đối để phục hồi sức cây

• Tăng cường phân kali, phân lân, phân hữu cơ hoai mục
  
• Hạn chế sử dụng đạm trong thời gian phục hồi vì dễ làm cây thối rễ
  
• Dùng phân bón lá vi lượng như Kali Humate, rong biển, Amino Acid để kích rễ, nảy chồi

Phòng ngừa hiện tượng chảy nhựa ở cây đào hiệu quả

1. Chọn giống đào khỏe mạnh, sạch bệnh

• Ưu tiên trồng các giống đào như bích đào, đào phai, đào thất thốn có sức đề kháng cao, bộ rễ khỏe
  
• Tránh mua giống từ nguồn không rõ ràng, không có giấy chứng nhận kiểm dịch
  

2. Cải tạo đất trồng thông thoáng, thoát nước tốt

• Trồng trên luống cao, trộn đất với cát, trấu, phân chuồng hoai
  
• Bổ sung vôi bột để tăng pH và diệt mầm bệnh nấm trong đất
  
• Thường xuyên kiểm tra và thoát nước tốt vào mùa mưa
  

3. Cắt tỉa hợp lý và vệ sinh nông cụ định kỳ

• Dụng cụ tỉa cành, ghép mắt phải khử trùng bằng cồn 90 độ hoặc lửa
  
• Cắt tỉa vào lúc thời tiết khô ráo, sau khi cắt nên bôi keo liền sẹo hoặc thuốc diệt nấm
  

4. Quản lý dịch hại bằng biện pháp tổng hợp

• Theo dõi và diệt trừ côn trùng chích hút, đục thân như rầy nâu, kiến vảy, bọ cánh cứng
  
• Dùng bẫy màu, chế phẩm sinh học, dầu khoáng để kiểm soát côn trùng
  
• Hạn chế thuốc hóa học độc hại, gây mất cân bằng hệ vi sinh

Các loại thuốc đặc trị bệnh chảy nhựa phổ biến

Tên thuốc	Hoạt chất chính	Công dụng
Coc 85WP	Đồng oxychloride	Tiêu diệt nấm và vi khuẩn trên thân cây
Nano Bạc Đồng	Nano bạc + Nano Cu	Sát khuẩn nhanh, không gây độc môi trường
Ridomil Gold 68WG	Metalaxyl + Mancozeb	Phòng và trị bệnh nấm Phytophthora
Trichoderma spp.	Nấm đối kháng	Tiêu diệt nấm gây bệnh trong đất
Aliette 800WG	Fosetyl-Al	Diệt nấm, tăng sức đề kháng cho cây

Một số lưu ý khi chăm sóc đào để tránh tái phát bệnh

• Không tưới nước trực tiếp vào gốc sau khi cạo vết bệnh
  
• Không bón phân hữu cơ tươi, phân gà sống gây nóng và làm thối rễ
  
• Không để cây bị động gốc hoặc nghiêng ngả trong giai đoạn hồi phục
  
• Tránh để lớp đất quanh gốc bị rắn lại, ngập úng kéo dài

Thời điểm xử lý bệnh chảy nhựa tốt nhất trong năm

• Tháng 2–4 âm lịch: giai đoạn cây phục hồi sau khi ra hoa Tết, rất dễ nhiễm bệnh
  
• Tháng 7–9: mùa mưa, độ ẩm cao, nên thường xuyên kiểm tra thân cành
  
• Xử lý ngay khi thấy dấu hiệu đầu tiên của nhựa chảy, không để bệnh lan rộng

Bệnh chảy nhựa mủ ở cây hoa đào là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng suy cây, giảm giá trị thương phẩm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế của người trồng đào. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, xử lý đúng cách và áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng ngừa, chúng ta hoàn toàn có thể khắc phục triệt để tình trạng này, giúp cây phục hồi nhanh chóng, ra hoa đúng dịp và tăng khả năng tái sinh lâu dài.